ในปัจจุบัน หากกล่าวถึง “ผ้าปูม” หรือ “ผ้าสมปัก” หรือ “ผ้าสมปักปูม” คงจะมีน้อยคนนักที่จะรู้จักหรือทราบว่าคือผ้าประเภทใดหรือผ้าอะไร เนื่องจากชื่อเหล่านี้แทบจะหายไปจากความรู้จักคุ้นชินของสังคมและวัฒนธรรมไทยในปัจจุบันแล้ว มีน้อยคนนักที่จะทราบว่า “ผ้าปูม” หรือ “ผ้าสมปักปูม” นั้น ความจริงแล้วเป็นชื่อเรียกผ้าชนิดหนึ่งทอด้วยไหม ใช้กรรมวิธีการตกแต่งผ้าด้วยการมัดหมี่ มีสีและมีลวดลายที่งดงามเชิงผ้ามักทำเป็นลายกรวยเชิง ซึ่งมีทั้งกรวยเชิงชั้นเดียว สองชั้น และสามชั้น มีขนาดกว้างยาวกว่าผ้านุ่งธรรมดา เพราะมักจะใช้เป็นผ้านุ่งแบบโจงกระเบนของผู้ชายที่นิยมนุ่งกันมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา จนถึงกรุงรัตนโกสินทร์ ลวดลายที่ปรากฏบนผืนผ้าจะแสดงฐานะ ยศ ตำแหน่งของผู้สวมใส่ จากข้อมูลทางประวัติศาสตร์นับแต่ครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยา ผ้าที่ใช้เป็นเครื่องแต่งกายของชนชั้นต่างๆ ในราชสำนักสยามนั้น น้อยคนที่จะทราบว่า ที่จริงแล้ว “ผ้าปูม” หรือ “ผ้าสมปัก” หรือ “ผ้าสมปักปูม” นั้น เป็นผ้านุ่งที่พระมหากษัตริย์จะพระราชทานให้เป็นเครื่องยศแก่ขุนนาง หรือผู้ที่รับราชการมีบรรดาศักดิ์ต่างๆ ใช้นุ่งตามยศตามตำแหน่งเพื่อใช้เป็นเครื่องแบบสำหรับนุ่งเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทในเวลาปกติ หรือประกอบพระราชพิธีที่สำคัญต่างๆ และใช้นุ่งเฉพาะในเขตพระราชวัง